سر درد و بیماری های چشم
مشکلات چشمی متعددی می توانند باعث بروز سردرد شوند. در برخی موارد ، سردرد ناشی از انحراف چشم و در بعضی موارد ناشی از فعالیت بیش از حد ماهیچه های چشم برای تمرکز بهتر تصویر است. در موارد دیگر ، فشار بالای داخل کره چشم و تورم در درون ساختارهای چشم می تواند باعث انتشار درد به نواحی دیگر سر شود. مشکلات بینایی ، مانند تاری دید ناشی از دور بینی می توانند با تجویز عینک و یا لنز تماسی تصحیح شود. اختلالات دیگر از قبیل گلوکوم (آب سیاه)، نیاز به بررسی و درمان صحیح دارد. هنگامی که علت خستگی چشم اصلاح شود، سردرد نیز به راحتی بهبود می یابد.
ساختمان چشم
چشم ارگان بینایی ما است. تصویر پس از عبور از لایه های مختلف چشم، در پشت آن یعنی بر روی پرده شبکیه چشم متمرکز می شود. شبکیه چشم حاوی سلول های حساس به نور ، به نام سلولهای استوانه ای و مخروطی است.. اطلاعات در مورد شکل ، رنگ و طرح اشیاء توسط شبکیه چشم دریافت و از طریق عصب بینایی به مغز منتقل می شود. . چشم با اسفاده از عدسی و قرنیه تصویر را بر روی شبکیه متمرکز می کند. در پشت قرنیه، اتاقک کوچکی است که حاوی مایع زلالیه است. در قسمت عقب زلالیه عدسی چشم قرار دارد؛ در حالی که قسمت اعظم باقی مانده داخل کره چشم را مایع ژله مانند سیال ضحیمی بنام زجاجیه پر کرده است.
خطاهای انکساری Refractive errors
قرنیه و عدسی با کمک یکدیگر تصاویررا بر روی شبکیه متمرکز می کنند. گاهی اوقات ، این فعل و انفعال بدرستی عمل نکرده وعضلات ظریف و کوچک چشم مجبور به کار بیشترمی شوند و در نتیجه خستگی ، درد چشم ، تاری دید و سردرد عارض می گردد. در اغلب موارد می توان با تجویزعینک و یا لنز تماسی این مشکل را اصلاح کرد.
مشکلات اصلی که باعث خستگی چشم و سردرد می شوند عبارتند از :
– آستیگماتیسم Astigmatism
درآستیگماتیسم قرنیه شکل منظم ندارد؛ بدین معنی که اشیاء از زوایای خاصی تار به نظر می رسند. فرد مبتلا به آستیکماتیسم به منظور تمرکز بهتر بینایی، چشم خود را جمع کرده و زور میزند که این عمل می تواند منجر به سردرد شود.
– دوربینی Hyperopia
در دوربینی به جای تمرکز تصویر بر روی شبکیه چشم ، تصویر را در نقطه ای در پشت چشم متمرکز شده است.
– پیرچشمی Presbyopia
با بالا رفتن سن عدسی سخت و انعطاف ناپذیر می شود. این حالت را “پیرچشمی” می گوییم. علائم آن عبارتند از: مشکل در تمرکز نزدیک ، سوزش چشم ، تأخیردر تمرکز به هنگام نگاه در فواصل مختلف و سردرد.
خستگی چشم
خستگی چشم زمانی است که چشم شما به علت استفاده زیاد و طولانی مدت از آن خسته می شود. مطالعه، انجام کارهای نزدیک یا نگاه به کامپیوتر از علل رایج است. سردرد و تاری دید می تواند علائم خستگی چشم باشد. با استفاده از قانون “۲۰-۲۰-۲۰” به طور منظم به چشمتان استراحت دهید. هر ۲۰ دقیقه، حداقل ۲۰ ثانیه با نگاه کردن به شیئی که حداقل ۲۰ فوت (۶ متری) دورتر است، به چشمان خود استراحت دهید.
بیماری های چشم یکی از کمترین دلایل سردرد است. اما برخی از مشکلات جدی چشم می توانند با علائم سردرد و تغییرات بینایی همراه باشند.
گلوکوم (آب سیاه) Glaucoma
در برخی موارد بیماری گلوکوم (آب سیاه) می تواند باعث سر درد شدید شود. در بیماری گلوکوم فشار داخل کره چشم بالا می رود. گلوکوم ناشی از تخلیه ناکافی زلالیه است که می تواند باعث صدمه به عصب باصره شود. از بروز بیماری گلوکوم نمی توان جلوگیری کرد؛ اما با تشخیص در مراحل اولیه ممکن است بتوانیم پیشرفت آن را محدود کنیم. در گلوکوم عصب بینایی آسیب می بیند. دو نوع اصلی گلوکوم عبارتند از:
گلوکوم زاویه باز Open angle glaucoma
در گلوکوم زاویه باز فشار چشم در طول زمان افزایش می یابد. این نوع گلوکوم معمولا بدون علامت است.
گلوکوم زاویه بسته Angle closure glaucoma
گلوکوم زاویه بسته زمانی اتفاق می افتد که به طور ناگهانی مسیر خروج مایع زلالیه از اتاقک قدامی چشم مسدود می شود. افزایش شدید و ناگهانی فشار چشم در گلوکوم زاویه بسته می تواند باعث درد شدید، تاری دید، اشکریزش، تهوع و استفراغ شود. این نوع از حمله گلوکوم نیاز به مداخله فوری پزشکی دارد.
تورم عصب باصره Papilloedema
عصب باصره (بینایی) اطلاعات را از چشم به مغز انتقال می دهد. تومرهای مغزی، خونریزی ها و تورم های داخل مغزی می توانند منجر به تورم عصب بینایی (پاپیل ادما) شود. علائم می تواند شمامل دو بینی و تاری دید باشد؛ گرچه ممکن است کاملا بدون علامت باشد. در موارد مزمن ، ممکن است تهوع ، استفراغ و از دست رفتن دائمی دید ایجاد شود . سردرد ممکن است با عطسه یا سرفه بدتر شده و بهنگام استراحت کمی بهتر شود.
میگرن چشمی
میگرن چشمی بیماری کاملا شایعی است که بر خلاف نام “میگرن” که ما در آن انتظار سردرد شدید داریم، اغلب بدون درد است.
در میگرن چشمی اختلالات بینایی با یا بدون سردرد دیده می شود که به نطر می رسد ناشی از تغیرات جریان خون مغز باشد. مشکلات چشمی توام با میگرن، اغلب به اشتباه میگرن چشمی خوانده می شوند اما چون فهم این اصطلاح برای عموم مردم راحت تر است، برای توصیف علائم چشمی میگرن، اصطلاح “میگرن چشمی” به کار می رود.
میگرن می تواند ناشی از پاسخ نورولوژیکی (عصبی) بدن در برابر محرک های خاصی نظیر تغییرات هورمونی، فلاش های نورانی یا مواد شیمیایی موجود در غذاها یا داروها باشد. یکی از اثرات این محرک ها سردرد شدید است که اگر درمان نشود، می تواند ساعت ها یا حتی روزها ادامه یابد.
بهنگام میگرن ممکن است تغییرات جریان خون مغز در نواحی از مغز که مسئول بینایی است ( قشر بینایی یا لب پس سری)، اتفاق افتد.میگرن چشمی حاصله عموما می تواند ایجاد علائم چشمی حتی در غیاب سردرد کند.
فیلم “میگرن چشمی”
آرتریت سلول ژانت (غول پیکر)
آرتریت سلول ژانت (غول پیکر) (GCA) تورم در شریان هایی است که در امتداد شققه قرار دارند و معمولاً در افراد مسن دیده می شود. خونرسانی به چشم کاهش می یابد و باعث کاهش بینایی و درد دائمی و ضربان دار در ناحیه شقیقه (گیجگاه) می شود. همچنین باعث حساسیت پوست سر می شود. آرتریت سلول ژانت یک اورژانس پزشکی است و برای جلوگیری از کاهش بینایی در هر دو چشم باید فوراً تحت درمان قرار گیرد.
این نوع سردرد، یکی از وخیم ترین دلایل سردرد با تغییرات بینایی و سکته مغزی است. این حالت زمانی اتفاق می افتد که جریان خون به مغز کاهش یافته یا مسدود می شود. علائم سکته مغزی شامل سردرد شدید همراه با افتادگی پلک و احتمالاً دوبینی است. در صورت بروز این علائم بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
سایر علل سردرد
سردرد می تواند در اثر بسیاری از بیماری ها و اختلالات دیگر اعضای بدن ایجاد شود. برخی از شرایطی که می توانند باعث سردرد شوند عبارتند از:
مشکلات گوش
مشکلات فک
مشکلات سینوس
آرتروز
فشار خون بالا
بیماری های عصبی
بیماری عروق خونی
تومورها
آنوریسم (وقتی دیواره رگ خونی ضعیف و با خون پر شود و برآمدگی ایجاد کند)
مشاوره چشم پزشکی
Iاگر شما فکر می کنید که سردردتان ممکن است به علت خستگی چشم باشد، لازم است که توسط یک متخصص چشم بررسی و معاینه شوید. در برخی از افراد ممکن است در طول زمان شماره عینک تغییر کرده باشد. مهم است که چشم خود را به طور مرتب تست و در صورت لزوم عینک یا لنز تماسی جدید دریافت کنید.
به خاطر داشته باشید که
- خستگی چشم می تواند باعث ایجاد یا تشدید سردرد تکرار شونده شود.
- مشکلات معمول چشم که می تواند مسبب سردرد باشند، شامل: دوربینی، آستیگماتیسم و پیرچشمی است.
- هنگامی که علت خستگی چشم درمان شده و اصلاح شود، سردرد ناشی از آن برطرف خواهد شد.