باز کردن مجاری اشکی

نحوه تولید و خروج اشک 

اشک .عمدتا توسط غده اشکی که در قسمت فوقانی-.خارجی کاسه چشم قرار دارد، .تولید می شود. با هر بار پلک زدن،. اشک تولید شده روی سطح چشم پخش می شود و میزان اضافه آن توسط سیستم تخلیه کننده اشک  ازچشم خارج می گردد و به داخل بینی می ریزد. در حالت طبیعی در هر چشم دو مجرا .(بنام کانالیکول فوقانی و تحتانی) برای خروج اشک از چشم وجود دارد: .یکی در پلک بالا و دیگری در پلک پایین. این مجاری از دو سوراخ کوچک در لبه پلک بالا و پایین در سمت بینی بنام پونکتوم شروع می شوند. اشک ازپونکتوم ها  به داخل کانالیکول فوقانی و تحتانی و سپس کیسه اشکی هدایت می شود. کیسه اشکی در گوشه داخلی چشم در کنار ریشه بینی قرار دارد. سپس اشک از طریق مجرای بینی -اشکی وارد بینی می شود. معمولا انسداد در قسمت های انتهایی این مجرا ایجاد می شود.

    فیلم آناتومی سیستم اشکی  Lacrimal System anatomy Video 

 اشکریزش

علل اشکریزش را می توان به دو گروه عمده تقسیم کرد:. ۱- .افزایش تولید اشک از غدد اشکی ۲- .کاهش خروج اشک از سیستم تخلیه کننده اشک

افزایش تولید اشک

علل افزایش تولید اشک از غدد اشکی عبارتند از: .تحریک چشم ناشی از التهاب یا عفونت قرنیه (کراتیت)، التهاب یا عفونت  ملتحمه (کنژنکتیویت)، التهاب یا عفونت پلکها ( بلفاریت)، خراش یا جسم خارجی قرنیه یا ملتحمه، ترشح اشک به علت تحریک مخاط بینی ، ترشح احساساتی اشک ناشی از فعالیت غده هیپوتالاموس و حتی ترشح رفلکسی اشک در افراد دچار خشکی چشم.

 کاهش خروج اشک

کاهش خروج اشک از سیستم تخلیه کننده اشک به علت انسداد نسبی یا کامل سیستم تخلیه کننده اشک است که در کودکان و بزرگسالان علت زمینه ای و درمان آن متفاوت است.

انسداد مجرای اشکی در کودکان و نوزادان

انسداد مجرای اشکی در کودکان و نوزادان پدیده ای شایع است؛ بطوریکه در نوزادن رسیده ( فول ترم)  در ۵% موارد و در نوزادان نارس تا ۳۰ درصد موارد انسداد مجرای اشکی در زمان تولد مشاهده می شود.  این کودکان معولا تا سن ۸ الی ۹ ماهگی در ۹۰% موارد خود به خود بهبود می یابند و در صورت عدم بهبود خود به خودی، بعد از این سن سونداژ ( میل زدن) مجرای اشکی انجام می شود.

اگر سونداژ در سن زیر یک سالگی انجام شود، احتمال موفقیت بالای ۹۰% است و هر چه سن در موقع سونداژ بالاتر باشد، احتمال موفقیت کمتر است. در کودکان بالای یک سال معمولا ۱ الی ۲ بار سونداژ انجام می شود و در صورت عدم موفقیت، لوله مخصوصی از جنس سیلیکون ( بنام کراوفورد) در داخل مجرای اشکی کار گذاشته می شود که تا یک سال در محل باقی مانده و سپس خارج می گردد.

در کودکان بالای ۴ الی ۵ سال معمولا نیاز به عمل جراحی داکریوسیستورینوستومی (DCR) همراه با کار گذاری لوله سیلیکون است.باز کردن مجاری اشکی

.

;

;

انسداد  مجرای اشکی فقط در سنین زیر دو الی سه سال با میل زدن یا در اصطلاح سونداژ مجرای اشکی قابل درمان است؛ اما در سنین بالاتر سونداژ فقط جنبه تشخصی دارد و به هیچ وجه برای درمان توصیه نمی شود. لذا در بزرگسالان عملی بنام داکریوسیستورینوستومی (DCR) انجام می شود  که طی آن مجرای اشکی به داخل بینی باز می شود. حال اگر قسمت  ابتدایی مجرا بسته باشد، باید علاوه بر DCR به مدت چند ماه هم لوله سیلیکون گذاشت؛ ولی در صورت بسته بودن قسمت انتهایی فقط DCR کافی است.