عمل کراس لینک (درمان قوز قرنیه)
استفاده از اشعه ماوراء بنفش یا کراس لینکینگ
(Collagen Cross-Linking یا CCL یا CXL)
یک مشکل اساسی در تشخیص قوز قرنیه آن است که در مراحل ابتدایی، بیماری حالت نهفته دارد و مشکل چندانی ایجاد نمی‌کند، اما در طول زمان پیشرفت کرده و باعث بروز اختلال جدی در بینایی می‌گردد. در مراحل اولیه بیماری، ممکن است تنها مشکل بیمار تغییر مداوم شماره عینک، دوبینی، هاله بینی و یا حساسیت به نور باشد، اما با پیشرفت بیماری و تشدید نامنظمی قرنیه، به تدریج دید فرد متبلا بدتر و بدتر خواهد شد.این روش عمدتا برای جلوگیری از پیشرفت قوز قرنیه است؛ گر چه در بیش از 70% موارد بینایی باعینک و بدون عینک نیز بهتر می شود.
يكي از درمان هاي جديد كه در چند سال اخير مطرح شده پيوند متقاطع بين رشته هاي كلاژن قرنيه (Collagen Cross-Linking یا CXL) با استفاده از اشعه ماورابنفش و داروي ريبوفلاوين است. این روش جدید، تحولی در جلوگیری از پیشرفت قوز قرنیه و امید های نو بوجود آورده است.
کراس لینکینگ قرنیه چیست؟
در این روش رشته های کلاژن قرنیه با کمک اشعه ماورابنفش و در حضور ریبوفلاوین یا ویتامین ب 2 با هم اتصال برقرار کرده و باعث استحکام قرنیه می شود.
چه افرادی داوطلب مناسبی برای عمل کراس لینک هستند؟
بهترین داوطلبان این روش عبارتند از:
- بیمارانی که به تازگی برای آنها تشخیص کراتوکونوس داده شده است.
- افراد جوان و میانسالی که بیماری آنها پیشرونده است.
- همچنین کسانیکه لنز تماسی روی چشمشان خوب فیت نمی شود.
- بیمار باید تشخیص قطعی کراتوکونوس و مدارک مستند دال بر پیشرفت بیماری داشته باشد.
- ضخامت قرنیه حداقل باید ۴۰۰ میکرون باشد.
- بیمار باید حامله یا در دوران شیر دهی نباشد .
عمل کراس لینکینگ چگونه انجام می شود؟
این عمل تحت بیحسی موضعی و با استفاده از قطره بی حسی انجام می شود. در اتاق عمل و تحت شرایط استریل بیمار بر روی تخت دراز می کشد. با گذاشتن وسیله مخصوصی پلکها باز نگه داشته می شوند. پس از برداشتن لايه سلول هاي سطحي (اپيتليوم) قرنیه، به مدت سی دقیقه (هر 3 دقیقه یک بار) قطره ريبوفلاوين1/. درصد در چشم ريخته ميشود و سپس طی مدت سي دقيقه بعدی در حالیکه هر 5 دقیقه یک بار قطره مذکور در چشم چکانده می شود، اشعه اولتراويوله (ماوراء بنفش) به قرنيه تابانده مي شود (در روشهای جدیدتر شدت تابش اشعه بیشتر و مدت زمان تابش به ۵ تا ۱۰ دقیقه کاهش یافته است). در پایان عمل لنز تماسی پانسمانی بر روی سطح قرنیه گذاشته و بیمار با چشم باز از تخت پایین می آید. قطره های آنتی بیوتیک، ضد التهاب ، اشک مصنوعی و ضد درد تجویز شده و بیمار مرخص می شود. اين كار باعث افزايش پيوندهاي متقاطع بين رشته هاي كلاژن قرنيه (مطابق شكل زير) و در نتيجه افزايش استحكام قرنيه ميشود.
برنامه زمانی ویزیت و معاینات پس از عمل کراس لینک چگونه است؟
روز پس از عمل بیمار از نظر نحوه ترمیم سطح قرنیه و احتمال عفونت بررسی می شود. روز سوم یا چهارم در صورت بهبود سطح قرنیه، لنز تماسی پانسمانی برداشته می شود. ویزیت های بعدی در فواصل یک ماه، سه ماه، شش ماه، یک سال و دو سال خواهد بود.
چه مدت پس از عمل کراس لینکینگ فرد به کار و زندگی عادی برمی گردد؟
بیمار ۳ تا ۴ روز پس از عمل به سر کار برخواهد گشت. در این مدت باید مراقب باشید آب وارد چشمتان نشود. طی چند هفته اول پس اذ عمل بینایی ممکن است کمی تارتر از قبل اذ عمل باشد. می توان از شش هفته بعد استفاده از لنز تماسی را از سر گرفت.
آیا می توان هر دو چشم را در یک جلسه عمل کراس لینک کرد؟
بعضی از جراحان ترجیح می دهند در هر جلسه یک چشم را عمل کنند؛ اما می توان هر دو چشم را در یک جلسه نیز عمل کرد.
عوارض احتمالی عمل کراس لینک چیست؟
احساس جسم خارجی، تحریک و آبریزش در روز اول عمل شایع است. درد و ناراحتی در ۲۴ ساعت اول با مسکن کنترل می شود. خشکی چشم گاها ممکن است تا چند ماه پس اذ عمل نیاز به قطره های اشک مصنوعی داشته باشد.
نتایج عمل کراس لینک چگونه است؟
در بررسي هاي سه تا پنج ساله ديده شده كه پيشرفت بيماري تقريبا در 90% موارد متوقف شده ودر نيمي از موارد قرنيه اندكي مسطح تر شده ويا بيماري كمي (حدود 2.87 ديوپتر) بهبود يافته است. و بينائي اصلاح شده 1.4 خط بهتر شده است. این روش باعث می شود که احتمال نیاز به پیوند قرنیه کم شود و یا پیوند به تاخیر بیفتد. در این روش که در حال حاضر جدیدترین روش درمان قوز قرنیه است، بر خلاف سایر روش های درمانی؛ در اکثر موارد نه تنها از پیشرفت بیماری جلوگیری می شود؛ بلکه بینایی فرد با و یا بدون عینک بهبود یافته و میزان آستیگماتیسم، کاهش قابل ملاحظه ای خواهد داشت.
فیلم “روش کراس لینکینگ در درمان قوز قرنیه” Collagen cross linking for keratoconus video