بیماری تیروئیدی  چشم سبب تورم عضلات و بافتهای نرم اطراف کره چشم می شود که باعث بیرون آمدن کره چشم از کاسه چشم و علائم مختلفی در چشم میشود. درمان های مختلفی جهت محافظت از چشم در طول مراحل بیماری انجام می شود. این درمانها شامل استفاده از قطره های اشک مصنوعی، داروها و در برخی موارد جراحی است. بیماری تیروئیدی چشم معمولا مربوط به اختلال عملکرد غده تیروئید است.  اختلال عملکرد تیروئید نیز نیاز به درمان دارد.

بیماری تیروئیدی چشم چیست؟ 

مشخصه اصلی بیماری تیروئیدی چشم  (TED) التهاب عضلات و بافتهای چربی اطراف کره چشم در داخل حدقه (کاسه) چشم است.  علت تورم، التهاب این بافتها است. داخل کاسه چشم فضای محدودی وجود دارد؛ بنابراین با تورم بافتها، کره چشم به جلو رانده میشود. این مسئله سبب میشود که قرنیه  توسط پلکها  بطور کامل پوشانده نشود. به علت تورم و التهاب و نهایتا فیبروزه شدن عضلات، کره چشم نمی تواند به راحتی حرکت کند. وقتی بیماری خیلی شدید باشد، عصب چشم  که کره چشم را به مغز متصل می کند ممکن است تحت فشار قرار گرفته و آسیب ببیند. ممکن است به دنبال یک دوره التهاب بافت های چشم  بیماری آرام شود

.

.

.بیماری تیروئیدی چشم Thyroid Eye Disease

بیماری تیروئیدی چشم TED گاهی با نامهای دیگری از جمله افتالموپاتی تیروئید (thyroid ophthalmopathy )، بیماری چشم دیستیروئید، افتالموپاتی Graves یا بیماری Graves چشمی نیز نامیده میشود.

تشخیص بیماری تیروئیدی چشم 

غده تیروئید 

غده تیروئید غده ای کوچک و پروانه ای شکل است که در نزدیکی بالای نای در جلوی گردن قرار دارد. تیروئید نقش مهمی در کنترل میزان واکنشهای شیمیایی (متابولیسم) در بافتهای بدن ایفا می نماید. ممکن است فعالیت غده تیروئید بیش از اندازه زیاد یا کم شود.  اغلب علت آن بیماری خود ایمنی است.

بیماری خود ایمنی

سیستم ایمنی در حالت طبیعی برای حمله به میکروبها (باکتری ها، ویروسها و دیگر میکروبها) پروتئین های کوچکی (آنتی بادی)  می سازد. در افرادی که بیماری خود ایمنی دارند، سیستم ایمنی آنتی بادی هایی بر علیه بافتهای بدن  می سازد. هنوز معلوم نیست که چرا این اتفاق می افتد. در برخی افراد تمایل به ایجاد بیمار یهای خود ایمنی وجود دارد. در چنین افرادی، عاملی سبب تحریک سیستم ایمنی برای حمله به بافتهای خود بدن میشود.

بیماری تیروئیدی چشم 

بیماری تیروئیدی چشم زمانی اتفاق می افتد که آنتی بادی بدن به غده تیروئید حمله می کند. در برخی افراد، همین آنتی بادی ها نیز به بافتهای اطراف چشم حمله می نمایند که سبب بیماری تیروئیدی چشم TED می شود. هنوز دقیقا مشخص نیست که چرا این اتفاق در برخی از افراد می افتد و در برخی دیگر نمی افتد. بنابراین، بیماری تیروئیدی چشم TED یک بیماری خود ایمنی است که بیشتر در رابطه با پرکاری غده تیروئید اتفاق می افتد. گاها، بیماری تیروئیدی چشم TED  زمانی اتفاق می افتد که عملکرد غده تیروئید به نظر طبیعی می آید. با این وجود، افرادی که در زمان ابتلا به بیماری تیروئیدی چشم TED ظاهرا غده تیروئید با عملکرد طبیعی دارند، در گذشته عملکرد تیروئید غیر طبیعی داشته یا عملکرد تیروئید در آینده در آنها مختل خواهد شد.

چه افرادی به بیماری تیروئیدی چشم مبتلا میشوند؟

این بیماری بسیار نادر است. از هر ۱۰۰۰۰۰ نفر ۱۶ زن و ۳ مرد در سال مبتلا میشوند. اغلب این افراد با پرکاری غده تیروئید مشکل داشته و بیماری خود ایمنی دارند. بیماری تیروئیدی چشم اغلب در افراد میان سال اتفاق می افتد. برخی افراد ژنهایی را حمل می کنند که احتمال گرفتن بیماری تیروئیدی چشم را بیشتر می کند. احتمال وقوع این بیماری در افراد سیگاری بیشتر است.

علائم بیماری تیروئیدی چشم

علائمی که در نتیجه التهاب محتویات کاسه چشم و جلو رانده شدن کره چشم به وجود می آیند عبارتند از:

• چون قرنیه به خوبی توسط پلکها پوشیده یا چرب و روان نمیشود؛ ممکن است چشم ها قرمز شده و دچار خارش شوند.
• اگر غده اشک (lacrimal gland) درگیر شود، ممکن است خشکی چشم بروز کند.
• ممکن است چشمها خیلی برجسته و خیره شوند.
• اگر عضلات چشم گرفتار شوند، ممکن است دوبینی داشته باشید.
• زمانی که بیماری پیشرفته باشد، دید تار شده و ممکن است رنگها وضوح کافی نداشته باشند.

همیشه هر دو چشم به یک اندازه درگیر نمیشوند.

 ممکن است به خاطر اختلال در عملکرد تیروئید علائم دیگری غیر از علائم چشمی نیز داشته باشید.

تشخیص بیماری تیروئیدی چشم 

با معاینه می توان به وجود بیماری تیروئید پی برد.

آزمایشات خون در بیماری تیروتیدی چشم

 برای  تایید تشخیص ممکن است نیاز به آزمایش خون باشد. این آزمایش با اندازه گیری پیام آوران شیمیایی (هورمونها) در جریان خونتان می توانند بگویند که نحوه عملکرد غده تیروئید شما چگونه است. این آزمایشها، تستهای عملکرد تیروئید (TFTs) نامیده میشوند. برای اندازه گیری آنتی بادیها در خون نیاز به آزمایش های تخصصی تر است.

اسکن ها در بیماری تیروتیدی چشم 

گاها برای  اینکه ببینیم غده تیروئید تا چه حد فعال است اسکن های تیروئید انجام میشود. پزشک برای پی بردن به درگیری بافت های داخل حدقه چشم سی تی اسکن یا ام آر آی انجام می دهد.

سایر بررسیها در بیماری تیروتیدی چشم 

لازم است چشم پزشک شما را تحت معاینه کامل چشم پزشکی قرار دهد  که شامل بررسی میزان دید، دید رنگ و میدان بینایی میشود. همچنین حرکات چشم ها ارزیابی می شود. این معاینات باید بصورت دوره ای تکرار شود.

.

درمان بیماری تیروئیدی چشم

در بسیاری موارد، این بیماری خود به خود بهبود می یابد. اگر درمان نشود، التهاب به تدریج و خود به خود از بین می رود. اما، علائم ایجاد شده در نتیجه التهاب (مثل برآمده شدن چشم) باقی می ماند چون برخی از بافتها که بیرون زده اند، همیشه نمی توانند به شکل اولیه خود باز گردند. هدف درمان عمدتا محدود کردن آسیب وارده در طول دوره التهاب است. همچنین درمان برای کسانی که بافتهای آنها قادر به بازگشتن به شکل اولیه خود بعد از رفع التهاب نیستند، نیز لازم است.  مشکلات چشم بوسیله چشم پزشک و مشکلات تیروئید متخصص غدد تحت درمان قرار گرفته و کنترل میشود.

داروهای مصرفی در بیماری تیروتیدی چشم 

• در مراحل ابتدایی بیماری و تا زمانی که بیماری خفیف باقی بماند، اشک مصنوعی و نرم کننده کافی خواهند بود.
• با پیشرفت بیماری، به داروهای مهار کننده ایمنی نیاز خواهید داشت. این داروها، سیستم ایمنی که مولد آنتی بادی های غیرطبیعی است را تعدیل می کنند.
• داروهای مهار کننده ایمنی که معمولا استفاده میشوند عبارتند از: استروئیدهایی مثل پردنیزولون. ممکن است برای جلوگیری از عوارض آن داروهای دیگری تجویز شود؛ مثلا تجویز امپرازول که این دارو از لایه داخلی معده محافظت می نماید.
• اگر بیماریتان بسیار شدید باشد ممکن است کوتون تزریقی تجویز شود.

درمان جراحی در بیماری تیروتیدی چشم 

• از هر ۱۰۰ نفر مبتلا به بیماری تیروئیدی چشم  ۵ نفر  آن قدر بیماریشان شدید است که عصب بینایی تحت فشار قرار گیرد. این  فشار سبب آسیب دائمی به چشم میشود. در این صورت، پزشک تصمیم می گیرد که عمل جراحی برداشتن  فشار روی عصب بینایی را انجام دهد. در این اقدام فضایی در داخل کره چشم برای بافتهای ملتهب ایجاد میشوند تا بتوانند جابجا شوند و فشار از روی عصب بینایی برداشته شود.
• گاها جراحی بر روی ماهیچه های بزرگ شده یا پلکها باید انجام شود تا همه چیز با جای اول خود باز گردانده شود.
• اگر بعد از رفع التهاب در بافتهای کش آمده مشکلی بود که نیاز به اصلاح با جراحی داشت، اول در کره چشم، سپس بر روی عضلات چشم  و بعد پلکها جراحی انجام میشود.

سایر درمانها در بیماری تیروتیدی چشم 

اگر دوبینی (diplopia) داشته باشید، ممکن است عینک منشوری تجویز شود یا پس از آرام شدن التهاب عمل انحراف چشم انجام شود. ممکن است در مواردی از رادیوتراپی (درمان با کمک مواد رادیواکتیو) استفاده شود. هدف کاهش التهاب در چشم است. از این شیوه در کنار درمانهای دیگر استفاده میشود.

به علاوه، متخصص غدد، هر گونه اختلال در عملکرد تیروئید را درمان می کند. این کار معمولا با تجویز قرص انجام میشود اما همچنین ممکن است تجویز ید رادیواکتیو یا جراحی غده تیروئید نیز لازم باشد.

توصیه به بیماران تیروتیدی چشم

توصیه می شود موارد زیر را رعایت کنید:

• کشیدن سیگار باعث وخیم تر شدن بیماری می شود. لذا توصیه می شود آنرا ترک کنید.
• در هنگام خواب سر تان را بالاتر بگذارید؛ با این کار ورم بافت های اطراف چشم کمتر می شود.
• ممکن است در نور زیاد احساس ناراحتی نمائید. از عینک آفتابی استفاده کنید.
• اگر دو بینی دارید رانندگی نکنید.

 عوارض بیماری تیروئیدی چشم 

 اکثر بیماران عوارض دائمی ندارند. با این وجود، در برخی افراد عوارضی وجود دارد مخصوصا در آنهایی که درمان به تاخیر افتاده یا بیماری تیروئیدی چشم شدید باشد. احتمال وجود عوارض همچنین در افراد پیر، سیگاری و دیابتی ها بیشتر است. عوارض احتمالی عبارتند از:

عوارض حاصل از بیماری

• آسیب قرنیه
• دوبینی دائمی
• آسیب عصب چشم
• ظاهر نامناسب

عوارض حاصل از درمان در بیماران تیروئیدی چشم

عوارض جانبی حاصل از داروهای مهار کننده ایمنی.

عوارض حاصل از جراحی:

• دوبینی جدید
• از دست دادن بینایی

پیش آگهی بیماری تیروئیدی چشم 

این بیماری خود به خود بهبود می یابد.  التهاب گاها تا سالها طول می کشد (اغلب تا ۲ سال). با این وجود، در اکثر بیماران، بیماری خفیف بوده و فقط نیاز به قطره های اشک مصنوعی و معاینات دوره ای دارد. در کسانی که بیماری شدید تر است، پیش آگهی به این بستگی دارد که بیماری تا چه حد زود شناسایی شده و درمان تا چه حد جدی گرفته شده باشد.