اجزای قاب یا فریم عینک

قسمتی از عینک که عدسی های اصلاحی را در جای مخصوص شان در جلو ی چشم ها نگه می دارد؛ معمو لا تشکیل شده از یک قسمت قدامی (front) یا طوقه، که در برگیرنده عدسی هاست و دسته های عینک ( (side piece یا temple) ) که به دو طرف قسمت قدامی قاب متصل می شوند و در پشت گو ش ها قرارمی گیرند تا به نگه داری عینک در جای خود کمک کنند . قاب ها هم چنین بالشتک هایی (pads) دارند که روی بینی قرار می گیرند و وزن عینک را تحمل می کنند.

قسمتی از قاب عینک که بین دو طوقه عینک واقع است و روی بینی قرار می گیرد؛ پل (bridge)نام دارد . محل اتصال دسته ها به بخش قدامی قاب نیز قطعه انتهایی (end piece) نام دارد. در قاب های پلاستیکی ممکن است در جلوی قطعه انتهایی یک حفاظ فلزی (shield) تعبیه شود که پرچ ها برای نگه داری لولا در جایش ، به آن متصل می شوند. لولا ((joint یا hinge)) در محل اتصال دسته به قاب ، امکان باز و بسته شدن دسته ها به روی بخش قدامی را فراهم می آورند. لولا دارای زبانه هایی است که در زبانه های لولای دسته فرو می روند و دسته را در محل خود نگه می دارند. لولاها ممکن است از لحاظ ساختمان متفاوت باشند و برای سادگی ، آن ها را بر اساس تعداد زبانه های لولا تقسیم بندی می کنند. نسبت تعداد زبانه های لولا بخش قدامی به تعداد زبانه های دسته به صورت اعداد زیر نشان داده می شوند: ۱/ ۲ و ۲ /۳ ،۲/۱ ،۳/۲ ،۳/ ۴

فریم عینک از اجزاء مختلفی تشکیل شده است:

طوقه یا قسمت قدامی فریم عینک

قسمت قدامی عینک که عدسی های اصلاحی را در جای مخصوص شان در جلو ی چشم ها نگه می دارد، قسمت قدامی (front) یا طوقه نامیده می شود که بسته به طرح و نوع و کاربرد عینک انواع متنوعی دارد.

بالشتک بینی

بعضی از قاب ها دارای بالشتک های بینی (nose pad) هستند که از یک قطعه پلاستیکی تشکیل شده اند و برای نگه داری قاب بر روی بینی استفاده می شوند . این بالشتک ها ممکن است مستقیما به قاب متصل باشند که در نتیجه ثابت هستند و یا این که به وسیله قطعات فلزی به نام دسته های انتقالی ، (pass arm)به قاب متصل شده اند که در این صورت متحرکند و در قاب های فلزی و ترکیبی به کار می روند.

نزدیک ترین قسمت دسته عینک به بخش قدامی، قنداق (butt portion) یا لولای فرنگی نامیده می شود. محلی که اولین خمیدگی به طرف پا یین و به طرف گوش است ؛ خمیدگی گوشی (bend) نام دارد . قسمتی از دسته که بین قنداق و خمیدگی گوشی واقع است؛ ساقه (shaft)نام دارد . قسمت انتهایی که در پشت گوش قرار می گیرد؛ قطعه گوشی (ear piece) نامیده می شود .

پل فریم عینک

پل (bridge)قاب عینک می تواند هم از پلاستیک و هم از فلز ساخته شود . وظیفه اصلی پل، ایجاد اتصال بین دو قسمت قاب است و نیازی نیست که بر روی بینی قرار گیرد و وزن عینک را تحمل کند . قسمت پل در قاب های پلاستیکی، به شکل معین و ثابت است و مستقیمًا روی بینی قرار می گیرد و وزن عینک را بر روی بینی پخش می کند. متناسب بودن قاب بر روی بینی مهم تر از انتخاب نوع قاب پلاستیکی است . تنظیم این قسمت از قاب عینک، بسیار مشکل است .

پل زینی : (saddle bridge) 

در قسمت پایین تری از بینی قرار می گیرد و بینی های بلند را کوتاه تر نشان می دهد. این نوع قاب عینک، وزنش را به طور مساوی و هم تراز در بالای بینی توزیع می کند.

پل سوراخ کلیدی : (key hole bridge)

مانند یک سوراخ کلید قدیمی است و اندکی برآمده به نظر می آید و به کناره های بینی تکیه می کند (نه به بالای بینی ) و برای بینی های صاف ، گرد و کوتاه مناسب است . در این نوع، برای تحمل بهتر وزن عینک ، از بالشتک های بینی استفاده می شود.

در پل زینی تغییریافته : (semisaddle or modified saddle)

ناحیه پل از قسمت جلو شبیه به نوع زینی است ولی در قسمت عقب، بالشتک های بینی به آن متصل هستند و مقداری از وزن عدسی را تحمل می کنند.

پل : (W bridge) 

در قاب های فلزی بدون طوقه ،(rimless) پل بینی می تواند یک پل زینی فلزی باشد که به نام پل (W bridge) W شناخته می شد و مدت زیادی مورد استفاده بود ولی امروزه غیر متداول است.

پل بالشتکی : (pad bridge)

پلی که عمومًا در قاب های فلزی استفاده می شود؛ پل بالشتکی (pad bridge) است که در آن، بالشتک های بینی به وسیله قطعات فلزی (guard arm) به قاب متصلند. دراین مورد، بالشتک ها به تنهایی وزن عینک را تحمل می کنند .

موقعیت بالشتک ها بر روی بینی، اهمیت زیادی دارد . هدف اصلی آن است که کل سطح صاف پدها روی طرفین بینی قرار گیرد. پل تاج بلند (high crest bridge) در محل اتصال بالشتک، قوس قابل ملاحظه ای به طرف بالا دارد و در اشخاصی که بینی کوتاه دارند؛ توصیه می شود. پل تاج کوتاه (low crest bridge) ، در محل اتصال بالشتک ، قوس کوتاهی به طرف بالا دارد و بینی بلند را کوتاه تر نشان می دهد. پل میله ای (bar bridge) ، به صورت یک میله در قسمت فوقانی قاب قرار دارد .

دسته عینک

پهنای دسته در متناسب نشان دادن صورت اهمیت دارد .هر چه پهنای دسته بیشتر باشد؛ صورت را کوتاه تر و هر چه کمتر باشد؛ صورت را بلندتر نشان می دهد .

در گذشته، قاب ها به وسیله محل اتصال دسته طبقه بندی می شدند. در نوع معمولی (regular) محل اتصال دسته درا متداد پل بینی است. در نوع دیگر (hibo) دسته، بالاتر از محل معمول است ولی نه در بالاترین نقطه محل اتصال قاب.

محل اتصال دسته به قاب، در کوتاه یا بلندتر نشان دادن صورت نقش دارد . اگر از نیم رخ به صورت شخص توجه کنیم؛ در صورت های کوتاه، برای بلندتر نشان دادن صورت، از قاب هایی استفاده می شود که از نوع hibo باشد. در صورت های لاغر و دراز، بهتر است از قاب های معمول (regular) استفاده شود.

انواع دسته عینک

توزیع نیروهای لازم برای نگه داری عینک در محل خود بر روی صورت ، به ویژه هنگام خم شدن سر به جلو ، به عهده دسته هاست. در نتیجه ، نوع شغل فرد و هدفش از استفاده ازعینک، برای تعیین نوع و حالت دسته در نظر گرفته می شود .

دسته ها دارای ساختمان متفاوتی هستند و معمو لا به انواع زیر طبقه بندی می شوند:

دسته هاکی : ( (Hockey side یا skull temple) )

در پشت گوش، مطابق با سطح جمجمه ، به طرف پایین خمیدگی یافته است و در مجاورت و هم تراز با جمجمه ، بر روی آن تکیه می کند. دسته اکثر عینک ها از این نوع می باشد و در موارد استفاده دایم از عینک ، مناسب است. در این نوع، طول دسته بایستی به اندازه کافی باشد تا خمیدگی گوشی در بالای لاله گوش قرار گیرد و قسمت پشت گوشی دسته ها، روی فرورفتگی حساس قسمت بالایی پشت گوش ، قرار نگیرد . فشار در این فرورفتگی بسیار دردناک است . اگر دسته ها بیش از اندازه بلند باشند؛ عینک به جلو سر می خورد و باعث ناراحتی بیمار می شود .

دسته کتابخانه ای: (:(library temple یا straight side) )

معمو لا دارای یک پهنای متوسط در قسمت لولاست که به طرف انتها، افزایش می یابد. این دسته ها، عملا مستقیم هستند و به وسیله وارد کردن فشار به کناره های سر، عینک را در وضعیت اولیه نگه می دارند. این دسته ها معمو لا هنگامی مناسب هستند که عینک گهگاهی یا فقط برای مطالعه یا کار تحریری استفاده شود. در این حالت ، نگه داری عینک به وسیله دسته ، بسیار کم است؛ بنابراین باید توجه نمود که عینک خیلی سنگین نباشد و یا این که پل بینی بیش از اندازه پهن نباشد .

دسته قابل تغییر :(convertible temple)

از نوع دسته کتابخانه ای است ولی طوری طر احی شده است که انتهای آن می تواند به طرف پا یین خم شود و به صورت دسته های هاکی درآید و دوباره به حالت اولیه باز گردد .

دسته کمانی :(Bow temple)

در اطراف گوش خم می شود و به شکل یک قلاب در محل پیوستگی گوش و سر قرارمی گیرد.

دسته کابلی :(comfort cable)

این دسته ها، فلزی یا پلاستیکی هستند و قسمت پشت گوشی آ ن ها قابل انعطاف است و پشت گوش محکم می شود . در بچه ها و کسانی که سر آن ها به طور دایم پایین است و یا فعالیت سخت و شدید دارند ؛ استفاده از عینک هایی با دسته هایی از دو نوع اخیر، برتری دارد.

رنگ عینک

از نظر رنگ آمیزی، قاب عینک ممکن است یکنواخت رنگ (full tone front) باشد یا دورنگ شده باشد (two tone front) که معمو لا از یک رنگ تیره تر در قسمت فوقانی و رنگ روشن تر در قسمت تحتانی استفاده می شود. در نوع دیگر، رنگ قاب به صورت عمودی، به تدریج به طرف پایین روشن تر می شود. .(front gradient)قابی که به صورت افقی، در رنگ متفاوت باشد؛ در قسمت گیجگاهی تیره تر است و به طرف قسمت وسط،روشن تر می شود. امروزه به دلیل کثرت رنگ های موجود، این نوع طبقه بندی بسیار مشکل است.

البته انتخاب رنگ در متناسب نشان دادن ظاهر، بسیار موثر است . اگرچه انتخاب رنگ به عهده فرد استفاده کننده از عینک است ولی ارایه دهنده عینک نیز می تواند شخص را در انتخاب راهنمایی کند.

رنگ مو، رنگ پوست، اندازه چهره و رنگ چشم، همگی می توانند نشانه های ارزشمندی برای تناسب رنگ عینک باشند .

هنگام ارایه قاب فلزی، کسانی که موی قرمز یا قهوه ای روشن یا بلوند دارند؛ می توانند از قاب های طلایی استفاده کنند .

دارندگان موی خاکستری (جو – گندم ی) بهتر اس ت از قاب نقره ای استفاده کنند و آن هایی که موی مشکی یا نسبتًا تیره دارند؛ هر کدام از قاب های رنگی را می توانند انتخاب نمایند .

در مورد قاب های پلاستیکی، در اشخاصی که موی جو – گندم ی و پوست روشن دارند؛ استفاده از قاب های ساده خاکستری متناسب است . کسانی که موی سرخ یا قهوه ای دارند؛ بهتر است از قاب های قهوه ای یا قرمز استفاده نکنند . اشخاص دارای پوست زرد یا سبزه، بهتر است از قاب هایی با رنگ قرمز روشن، صو رتی، کهربایی یا قهوه ای روشن استفاده کنند . برای افراد دارای پوست صورتی، استفاده از قاب هایی با رنگ سبز، زرد و قهوه ای روشن توصیه می شود و رنگ های صورتی، قرمز و نارنجی توصیه نمی شوند . افراد دارای پوست تیره بهتر است از رنگ های صورتی، قهوه ای، قرمز و کهربایی استفاده کنند و از رنگ های مشکی، خاکستری و رنگ های براق استفاده نکنند . افرادی که پوست روشن دارند، از همه رنگ ها می توانند استفاده کنند . در مورد اشخاص با پوست چروکیده و پیر، رنگ های توصیه شده برای افراد زرد پوست، بهتر است . در این افراد باید از رنگ های تیره اجتناب کرد . قاب تیره هم چنین لکه های پوست را بیش تر نمایان می کند و در افرادی که اشکال پوستی دارند؛ بایستی از انتخاب این رنگ ها خودداری کرد .

در مورد اندازه صورت، هرچه صورت کوچک تر و ظریف تر باشد؛ استفاده از رنگ های روشن تر مناسب تر است . چهره های بزرگ تر و ضخیم تر می توانند از رنگ های تیره استفاده کنند . برخی معتقدند که رنگ های تیره، از درازای صورت می کاهند و اگر در دو نفر با اندازه و شکل مشابه، یکی از قاب تیره و دیگری از قاب روشن استفاده کند؛ اندازه ظاهری صورت شخصی که قاب روشن دارد بزرگ تر از دیگری به نظر می رسد .